Pakistan’da 5 yıl sonra yeniden IMF dönemi mi?

• HABER7

Yarıya yakın seçmenin sandığa gittiği Pakistan’daki seçimlerin ardından Meclis’te oluşan hassas denge, cezaevindeki İmran Han’ın partisi lehine oluştu. 128 milyon seçmenin yüzde 48’inin oy kullandığı seçimde 8 Şubat gecesi açıklanan neticeler, PTI tarafından desteklenen bağımsızların zaferine işaret etti. 16 partinin “hile” iddiasıyla protesto ettiği seçim sonuçları, ülke ekonomisinin hangi yönde seyredeceği sorularını da beraberinde getirdi. Pakistan’da yeni oluşacak hükümetin IMF ile anlaşma hususunda hangi yolları arayacağı da konuşulmaya başlandı.

SETA’da Shamsa Khalil imzasıyla yayınlanan analizde, Pakistan seçimlerine ilişkin şu değerlendirmeler yer aldı:

CEZA ENFLASYONA KESİLDİ

BEKLENMEDİK ÜSTÜNLÜK

8 Şubat gecesi açıklanan ilk sonuçlara göre, PTI tarafından desteklenen Bağımsızlar, beklenmedik şekilde Mecliste basit çoğunluğu elde etmiş görünüyorlardı. Ancak dizginleri ellerinde tutanlar, onların bu çoğunluğa erişmesini engellemek için belirli seçim bölgelerini hedefleyerek halkın iradesini nokta atışı hareketlerle manipüle ettikleri gibi hile iddialarını inkar etmeyi sağlayacak makuliyette bir oranda sandalye kazandılar. Bu karanlık gecenin ardından göstere göstere yapılan hileler, seçim görevlilerinin şaibeli manevraları, oy pusulalarına müdahaleler, sandık görevlilerinin ve yarışan adayların oy sayımına tanıklık etme haklarını reddetmek suretiyle Pakistan Seçim Komisyonu (Election Commission of Pakistan, ECP) kurallarının göz ardı edilmesi, sonuçların gecikmeli olarak açıklanması ve Pakistan Bağımsız Özgür ve Adil Seçim Ağı (Pakistan’s Independent Free and Fair Election Network, FAFEN) tarafından da teyit edildiği üzere sandık sonuçlarının kaydedildiği 45 numaralı formun tam aksine esasen 45 numaralı forma dayalı olması gereken 47 numaralı formun hileli bir şekilde tablolaştırılması Pakistan ulusunu belirsizlikler yumağının içinde bırakmıştır.

SEÇMENİN %52’Sİ SANDIĞA GİTMEDİ

Seçmenlerin yaklaşık yüzde 45’i, 18-35 yaş aralığında ve bu da onların demokratik sürece olan istek ve inançlarını diri tutmanın ne kadar önemli olduğunu gösteriyor. Bu seçimin umut verici sonuçlarından biri de Pakistan’ın teknoloji meraklısı gençlerinin tüm siyasi baskılara rağmen sosyal medya ve yapay zekanın gücünü kullanarak durmaksızın verdiği mücadeledir. Geçmiş seçimlerin aksine gençler kapı kapı dolaşarak seçmenleri harekete geçirmiş, seçim sembolü olarak İmran Han’ın meşhur kriket sopasının kullanımının yasaklanmasına ve seçim günü mobil hizmetlerin askıya alınmasından kaynaklı kargaşaya rağmen seçim bölgeleri, adaylar ve semboller hakkında seçmenlere tüm bilgileri sağlamak için çevrim içi kampanyalar ve toplantılar düzenledikleri gibi seçim farkındalığını yaymak için uygulamalar da üretmişlerdir. Geçmiş seçimlere kıyasla benzeri görülmemiş bir şekilde, hile iddiaları ve görünmez gücün siyasi manevraları retorikten ibaret kalmayarak iyice belgelenmiştir. Bu konudaki videolu kanıtlar tüm sosyal medya platformlarında bulunabilir. Bunun bir örneği yerel ve uluslararası medyanın ilgisini çeken Proje 45’tir. Geçmişten farklı olarak halk 8 Şubat’ta oyunu kullanmakla yetinmeyerek kendi iradesini korumak için gece nöbet tutarak sandıklara sahip çıktı.

SEÇİM HİLESİ İDDİALARI

BÖLGEYE DEĞİL İÇ PROBLEMLERE ODAKLI BİR PAKİSTAN

Ülke içinde oldukça gergin bir atmosfer hakim olduğu gibi ülkedeki tartışmalı ve bir o kadar da kritik seçimler konusunda gelen uluslararası tepkilere de kuşkunun hakim olduğu görülüyor. ABD, Birleşik Krallık, Avustralya, BM ve AB seçimlere müdahale edildiği iddialarının özgür ve adil bir şekilde soruşturulması çağrısında bulundu. Seçim sürecinin meşruiyetinin sorgulandığı bir ortamda, yabancı güçler koalisyon hükümetini tanımakta aceleci davranmayacaktır. Bunun sonucu olarak da Pakistan bölgede yaygınlaşan stratejik rekabette güçlü bir rol oynamak yerine iç savrulmalarını ve güvenlik sorunlarını çözmeye daha da fazla odaklanmak zorunda kalacaktır.

DEMOKRASİ KİMİN YARARINA İŞLETİLECEK?

IMF İMTİHANI

Pakistan'da son olarak 2019 yılında IMF ile anlaşma imzalanmıştı. Pakistan tarihinde IMF ile 22 defa işbirliği yapıldı.

“OYA SAYGI DUY”

Şurası kesin ki ülkeyi kim yönetirse yönetsin, tüm sorunların temel nedenleri ele alınmadıkça Pakistan’ın uzun süredir devam eden ekonomik problemlerine ve güvenlik sorunlarına çözüm bulmak kolay olmayacaktır. Bu şaibeli seçim sürecinde siyasi yan etkiler, biteviye çekişmeler ve entrikalar, Pakistanlıların şu ünlü siyasi deyimi ekseninde ve ülkenin dört eyaletinden her birinde iradelerinin gasp edilmesine karşı çıkan insanlarının şikayetlerine kulak vererek tersine çevrilebilir: “Oya saygı duy!”